Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych to system teleinformatyczny, w którym są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych, tj. osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Powstał na mocy ustawy z 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która implementowała wcześniejszą unijną dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (tzw. IV dyrektywa AML).

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych jest dostępny na stronie https://www.podatki.gov.pl/crbr/. Zapisane w nim dane są jawne i dostępne nieodpłatnie. Dzięki nim każdy może sprawdzić, kto faktycznie kontroluje daną spółkę.

Do tej pory wpis do rejestru był obligatoryjny dla wszystkich spółek prawa handlowego, a nowopowstałe spółki mają 7 dni od wpisu w KRS na dokonanie takiej czynności.

Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, znacząco rozszerza ona krąg podmiotów zobowiązanych do dokonania zgłoszenia w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych. Na mocy nowo obowiązujących przepisów, zobowiązane do ujawnienia danych beneficjenta rzeczywistego będą m.in. spółdzielnie, fundacje czy stowarzyszenia.

Ogólnie rzecz biorąc beneficjentem rzeczywistym są osoby mające prawo własności do więcej niż 25 proc. udziałów lub akcji danej spółki lub dysponujące więcej niż 25 proc. głosami na walnym zgromadzeniu (także działając jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu).

Podmioty objęte obowiązkami nałożonymi przez nowelizację ustawy, będą miały możliwość dokonania zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego już od 31 października 2021 r. Ostatecznym terminem dla podmiotów uprzednio zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym, do którego powinny one złożyć wniosek o ujawnienie danych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych, będzie 31 stycznia 2022 r. W przypadku organizacji wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego po 31 października 2021 r. termin wynosić będzie 7 dni od dnia wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.

Zgłoszenie do CRBR jest możliwe wyłącznie drogą elektroniczną przez stronę https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/. Może go dokonać jedynie osoba uprawniona do reprezentacji spółki. Zgłoszenie musi być opatrzone jej kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym ePUAP.

Sankcją za niezgłoszenie właściwych danych w terminie albo za podanie informacji niezgodnych ze stanem faktycznym jest administracyjna kara pieniężna do 1.000.000,00 zł lub nawet odpowiedzialność karna z tytułu fałszywego oświadczenia.